Rocky Aur Rani Ki Prem Kahani: #Bollywood Film Review

I’m presuming that most of the readers here have seen the film “Sound of Music”, a timeless classic. Undoubtedly it speaks of freedom from the Nazi oppressors but more importantly I love the movie as it embraces all kinds of freedom; freedom to love again after a heartbreak, freedom to put down the weight of extreme discipline and enjoy innocent joy of childhood, freedom to embrace art, music and drama even on a public stage that was once looked down upon among the higher classes, freedom to live life in the service of God, but even freedom to give it up if that is not one’s calling. 

The film Rocky aur “Rani ki Prem Kahani” (Rocky and Rani’s Love Story) may not be such a timeless classic for generations of audiences. However, written by Shashank Khaitan and directed by Karan Johar, R&RKPK is a beautiful film that reminded me of Sound of Music. First, a disclaimer, I love Indian society and umpteen aspects of Indian culture, it’s folk dancing, music, classical dances, deep roots in literature and more. And yet, there is deeply embedded hypocrisy and bigotry that must be challenged.  Such hypocrisy inherent in Indian culture, rooted in caste, class, racial and gender bias, the patriarchy that sets the rules that women follow and then learn to enforce, is now increasingly challenged and this film does just that. This film challenges all sorts of set norms. But interestingly, it is neither done in a pedantic manner, nor is it forcefully enforced. 

The film is star-studded with talented actors and it is an action packed social familial drama. As much fun as the modern style romance of Rocky Randhawa (Ranveer Singh) and Rani Chatterjee (Alia Bhatt) is, the mature love between their grandparents is sweet and tender. Rocky and Rani’s romance begins with Rocky’s attempt to reunite his grandfather Kanwal (Dharmendra) with Rani’s grandmother Jamini (Shabana Azmi). Kanwal and Jamini spent a week together back in 1978, both having strayed briefly from their marriages. Reasons become clear as the film moves on (but it is not putting huge emphasis on “clandestine”; instead stress is on kind and tender love)..  

Rocky and Rani seem to have deep and instant chemistry but their families are like oil and water, impossible to amicably get along. Though young lovers want to believe that they will steer the ship of their relationship, it becomes clear that families do plenty of backseat steering, as is typical in India. (For example, in Indian families, not only the husband refers to his wife as my Bahu but the MIL and FIL also refer to their son’s wife as their Bahu). Rocky and Rani decide to switch families and live with the other side before getting married. Randhwas are traditionalists, conservative, old-fashioned people where the matriarch Dhanlakshmi (Jaya Bachhan) sets the rules and sees to their strict enforcement. Chatterjees are educated, liberal, open-minded, and accepting but also snobbish and look down upon patriarchal rules and ignorance of general knowledge. Both families feel ridiculed in the presence of the other, in the end upsetting the young couple.  

As the two love stories that of the older couple who still seem to have “it” for each other and the young couple aware of their familial differences and yet unable to shake their mutual chemistry; as these stories play out, the film takes a stab at all kinds of patriarchal biases of how women should behave and who should decide that, which arts are appropriate to pursue and by whom, and even takes a stab at the pervading and sinister issue of domestic violence. However, lest anyone sees a complete left leaning bias, the film also takes a stab at the snobbery of the progressives and in the process pointing out the demeaning rudeness and hurt it causes.  The movie may not be a timeless classic such as Sound of Music, but it is sweet, tender, and challenges broadly the judgementalism that is embedded in Indian society and is funny, sweet, and sensible.

Gangubai Kathiawadi: Bollywood Movie Review

Based on a chapter of Hussain Zaidi’s book “Mafia Queens of Mumbai”, film “Gangubai Kathiawadi” revolves around the life of Gangubai Kothewali, who rose to fame and prominence, during 1960s and came to be known as the “Madam of Kamathipura”, the famous red light district of Mumbai. The film premiered at the 72nd Berlin International Film Festival and was then released in theaters on February 25, 2022 and is produced by Sanjay Leela Bhansali and Jayantilal Gada and Directed by Sanjay Leela Bhansali. I never mention before completion of the review, but I will make an exception and say that this is an absolutely beautiful and “must watch” movie for any serious movie enthusiasts. 

This is a biographical film and is loosely based on the life of Ganga Harjivandas, who was born into a reputed Kathiawadi family in Gujarat, in 1938. She had dreams of city life and having found the love of her life, at a young age of 16, she married and eloped with Ramnik Lal to Mumbai. That is when her life’s trajectory changed. Ramnik Lal sold her to a brothel for a paltry Rs. 500 and she was forced to enter the oldest trade in human history.

Ganga eventually emerged as Gangubai and became a powerful brothel owner herself. At a time when feminism wasn’t even a concept, Gangubai emerged as a voice for these women, and she demanded they get equal treatment, opportunities for their children, and legalization of their profession. Alia Bhatt has exceeded all expectations in the role of Ganga, as she evolves into Gangubai. When starring in a biopic, the actor is familiar with the story of the events that took place in the character’s life. But it is only an actor who can put life into the evolution of the character and bring to life their journey. This is the journey of how a young girl with dreams of starting her married life dealt with that betrayal, accepted the fact that there was absolutely no escape for her and to change her circumstances, she needed to change herself and get an upper hand over the life that was thrown at her.

Every dialog that Gangubai says, is uttered with masterful theatrics by Alia. 

When challenging her competitor in local elections, without a shred of doubt about her own potential win, Gangubai says, “ज़मीन पे बैठी बहोत अच्छी लग रही है तू, आदत दाल ले, क्यों की तेरी कुर्सी तो गयी”.

As she riles up her girls she says, “इज्जत से जीनेका, किसीसे डरनेका नहीं,  ना पोलिस से, ना मंत्री से, ना MLA से, ना भड़वो से, किसी के बाप से नहीं डरने का”. 

And “genius वोह नहीं होता है जिसके पास हर सवाल का जवाब हो, genius वोह होता है जिसके पास हर जवाब तक पहोंचनेका patience हो”.

And “अरे जब सकती, सम्पति, सदबुद्धी तीनो ही औरत है तो मर्दो को किस बात का गुरुर”?

Bhansali has said, “That belief in herself and that fight for dignity is what fascinated me” but then his challenge was to extract it out of his actors. Brilliant director that he is, the movie is incredibly emotionally and visually rich, with every scene loaded with meaning. When Gangubai finds a lover, she is skeptical at first and tests him to see if he respects boundaries. And then comes a surreal moment when she simply rests her head on her lover’s shoulder and in that moment her skepticism, the load of betrayal that she has carried for years on her shoulders, melts into deep love and trust towards this man. There are so many moments that portray genuine humanness, whether it is about aggression, betrayal, defiance, distrust, or concern and caring. And there are incredibly powerful dances by Alia to the beat of drums and songs that connect Gangubai to her Kathiwadi roots but also to her present. In the song Dholida, Alia dances with abandon, to the praise of Goddess Amba, powerful and savior of all. One can’t think of anything more apt. The lyrics go…

ખમ્મા, ખમ્મા મારી માવલડી
તું છે જગની તારણહાર
હે, ચોટીલા ના ડુંગરવાળી
ચંડી ચામુંડા બિરદારી

Item number by Huma Qureshi is also fantastic. Ajay Devgun as underworld Don and Seema Pahwa as brothel madam are fantastic. What is guaranteed to make the entire movie a memorable experience is Alia’s masterful performance during the speech she gave towards the end of the movie, where content meets creativity, actor becomes the character, words hold deep meaning and performance manifests it. 

As the person introducing her is about say Shrimati and then stops, apparently struggling how to introduce a brothel owner, Gangubai takes the mic from her and begins,

“कुंवारी आपने छोड़ा नहीं, श्रीमती किसीने बनाया नहीं”. 

She ends with, “लिख देना कल के अखबारमे, के आज़ाद मैदानमे भासन देते वख्त, गंगूबाईने आँखे झुकाकर नहीं, आँखे मिलाकर हक़ की बात की है भाई”. Looking straight ahead, Gangubai told the women gathered to protect women’s rights, “A few handful of women who cater to the physical needs of men are actually protecting all of you from being attacked. These women help blunt the bestial male aggression and they deserve legal protection and their children have a right to get education and other opportunities”. 

On a scale of 1 to 5 with 5 being excellent, I rate this movie 5.

Gangubai Review in Gujarati: ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી ચલચિત્રની સમીક્ષા

 હુસૈન ઝૈદી ના પુસ્તક માફિયા ક્વિન્સ ના એક પ્રકરણ ઉપર બનેલી ફિલ્મ ગંગુબાઈ કાઠિયાવાડી મુંબઈના કમાટીપુરા વિસ્તારમાં વસેલી ગંગુબાઈ કોઠેવાલી અથવા ત્યાર પહેલા ગંગા હરજીવનદાસ ના નામે કાઠિયાવાડમાં જન્મેલી બાઈની જીવનકથા ઉપર આધારિત છે. આ ફિલ્મ બર્લિન ઇન્ટરનેશનલ ફિલ્મ ફેસ્ટિવલ માં ફેબ્રુઆરીમાં રિલીઝ થયેલી અને તાજેતરમાં તે થિએટરમાં રિલીઝ થઇ છે. આ ફિલ્મના પ્રોડ્યૂસર છે સંજય લીલા ભણસાલી અને જયંતીલાલ ગદ્દા અને તેના ડિરેક્ટર  છે સંજય લીલા ભણસાલી. 

ગંગા હરજીવનદાસ નો જન્મ સાન 1938માં કાઠિયાવાડ માં થયેલ અને ત્યાર બાદ આશરે 16 વર્ષની ઉંમરે તે રમણીક નામના છોકરાના પ્રેમમાં પડી. કુટુંબની મરજી તેમના વિરુદ્ધ રમણીક અને ગંગાએ મંદિરમાં લગ્ન કરીને મુંબઈ તરફ પ્રયાણ કર્યું. 16 વર્ષની પ્રેમમાં ઘેલી ગંગા મોટા શહેરની જાહોજલાલી વચ્ચે પોતાનું ઘર વસાવવાના સપના સેવતી રમણીક જોડે મુંબઈ આવી ત્યાર બાદ રમણીક તેને શીલા નામની યુવતીને ત્યાં કમાટીપુરા લઇ આવ્યો. તેણે “આ મારી માસી છે” કહીને ગંગાની ઓળખાણ કરાવી અને ત્યાં ગંગાને બે દિવસ રહેવાનું કહીને તે ચાલ્યો ગયો. અને ત્યારે ગંગાના જીવનનો માર્ગ બદલાઈ ગયો. માત્ર રૂપિયા 500માં લલચાઈને રમણીકે ગંગાને વૈશ્યાવૃત્તિના માર્ગે ધકેલી દીધી હતી. ખુબ માર સહન કર્યા બાદ ગંગાની સમાજમાં આવ્યું કે હવે તેને આ માર્ગ અપનાવ્યા સિવાય છૂટકો નહોતો. 

ગંગા આખરે ગંગુબાઈ બની અને સમય વીતતા તે એક શક્તિશાળી મહિલા અને મોટા વેશ્યાલયની માલિક બની. એવા સમયે જ્યારે નારીવાદનો ક્યાંય ઉલ્લેખ પણ નહોતો થતો ત્યારે ગંગુબાઈ વૈશ્યાવૃત્તિના માર્ગે ધકેલવામાં આવતી મહિલાઓ માટે શક્તિનો આધારસ્થંભ બની અને તેણીએ વૈશ્યાઓ સમાજ માં માથું ઊંચું રાખીને જીવી શકે અને તેમના વ્યવસાયને કાયદેસર બનાવવામાં આવે તેમજ તેમના બાળકોને સમાનતા માટે તકો અને ભણવાની સુવિધા મળે તે માટે ચળવળ શરુ કરી.  આલિયા ભટ્ટે આ ફિલ્મ માં ખુબજ સુંદર અભિનય કર્યો છે. બાયોપિકમાં અભિનય કરતી વખતે, અભિનેત્રી પાત્રના જીવનમાં બનેલી ઘટનાઓની વાર્તાથી પરિચિત તો હોય છે. પરંતુ તે પાત્ર જિંદગીમાં વિકસે ત્યારે તેની લાગણીઓ, ભાવનાઓ ને ધ્યાન માં રાખી તેને જીવંત સ્વરૂપ આપીને તે પાત્રને વિકસાવવું જટિલ કાર્ય છે અને આલિયા એ તે ખુબ સુંદર રીતે કર્યું છે. 

ગંગુબાઈ ખુબજ શક્તિશાળી વક્તા હતા અને તેમના એક એક અર્થસભર વાક્યને આલિયાએ યાદગાર રીતે વાચા આપી છે. 

સ્થાનિક ચૂંટણીઓમાં તેની સ્પર્ધકને પડકારતી વખતે, પોતાની સંભવિત જીત વિશે કોઈ શંકા વિના, ગંગુબાઈ કહે છે, “ज़मीन पे बैठी बहोत अच्छी लग रही है तू, आदत दालले, क्यों की तेरी कुर्सी तो गयी”.

તેની નીચે કામ કરતી વૈશ્યા છોકરીઓને ઉશ્કેરતી વખતે તે કહે છે, “इज्जत से जीनेका, किसीसे डरनेका नहीं, ना पोलिस से, ना मंत्री से, ना MLA से, ना भड़वो से, किसी के बाप से नहीं डरने का”.

ભણસાલીએ કહ્યું હતું કે કપરા સમયમાં ખુબજ કપરી પરિસ્થિતિમાંથી પોતાનો રસ્તો કરીને બીજી સ્ત્રીઓમાટે રસ્તો કાઢતી આ મહિલા ની પોતાના હક અને ગૌરવ માટેની લડાઈએ મને આ કહાની સજીવન કરવા માટે આકર્ષિત કર્યો”. પણ ત્યાર બાદ તેમનો પડકાર તેમના કલાકારોમાંથી તે વાત સજીવન કરવા માટેનો હતો. ભણસાલી કેવા જબરજસ્ત અને તેજસ્વી દિગ્દર્શક છે તેનો ખ્યાલ આપણને તુરંત આવી જાય છે. દરેક ઘટના અને દ્રશ્ય ભાવનાત્મક અને દૃષ્ટિની રીતે સમૃદ્ધ અને અર્થપૂર્ણ છે. જ્યારે ગંગુબાઈને તેમના પ્રેમીને  મળે છે, ત્યારે તે પહેલા શંકાસ્પદ રહે છે અને તેનો પ્રેમી તેની સીમાઓનું સન્માન કરે છે કે નહિ તે જાણવા માટે તેની કસોટી કરે છે. અને પછી અચાનક ગંગુબાઈ તેના પ્રેમીના ખભા પર માથું ઢાળે છે અને તે ક્ષણે પુરુષો પ્રત્યે શંકા અને વિશ્વાસઘાતનો ભાર જે તેણીએ તેના ખભા ઉપર વર્ષોથી વહન કર્યો હતો તે ઓગળી જાય છે. તેમજ આલિયા નું ગરબા નૃત્ય ગંગુબાઈને તેના કાઠીયાવાડી મૂળ સાથે તેમજ તેના વર્તમાન સાથે જોડે છે જાણે કે ગંગુબાઈમાં સાક્ષાત દેવી અંબામા પધાર્યા હોય.  હુમા કુરેશીનો આઇટમ નંબર પણ લાજવાબ છે. અંડરવર્લ્ડ ડોન તરીકે અજય દેવગણ અને વેશ્યાલય મેડમ તરીકે સીમા પાહવા ખુબ સુંદર અભિનય આપે છે. આ ચલચિત્ર ને યાદગાર બનાવવાનો જશ તો આલિયા ભટ્ટ ના ઉત્કૃષ્ટ અભિનયને જ જાય છે અને ચલચિત્રના અંતમાં તે જે અદ્ભુત અને શાનદાર છટા થી ભાષણ આપે છે તેમાં ગંગુબાઈના શક્તિશાળી શબ્દોની સામગ્રી સાથે આલિયા ભટ્ટની  સર્જનાત્મકતા નો સમન્વય પરિપૂર્ણ થાય છે. 

શાનદાર છટા સાથે ગંગુબાઈ કહે છે “लिख देना कल के अखबारमे, के आज़ाद मैदानमे भासन देते वख्त, गंगूबाईने आँखे झुकाकर नहीं, आँखे मिलाकर हक़ की बात की है भाई”.

વાહ ગંગુબાઈ, વાહ આલિયા ભટ્ટ, વાહ દિગ્દર્શક સંજય લીલા ભણસાલી – શું આલીશાન, યાદગાર ફિલ્મ બની છે – જોવનું ચુકતા નહિ!!