ગુજરાત ગૌરવ દિવસ (Gujarat Day, 2017) સમારંભ

બે એરિયા ગુજરાતી નોર્ધર્ન કેલિફોર્નિયા દ્વારા, હર વર્ષ ની જેમ હમણાં ગુજરાત ગૌરવ દિવસ સમારંભ ઉજવાયો. ગુજરાત દિવસ કાર્યક્રમ માં દર વર્ષે પ્રજ્ઞાબેન દાદભાવાલા ઉત્તમ કાર્યક્રમ દ્વારા ગુજરાતની ધરોહર ને હેમ ખેમ રાખીને ગુજરાતી રંગભૂમિ, સાહિત્ય અને સંગીત ના વારસાને ધબકતો રાખે છે.

બે એરિયા ના જ લેખિકા પૂજ્ય સ્વ મેઘલતાબેન મહેતા દ્વારા લખાયેલ સંગીત અને નાટિકા ને બે એરિયા ના કલાકારોએ જીવંત કરીને તેમના વારસાને માત્ર અમર નહિ કર્યો પણ ત્રણ ત્રણ પેઢીઓને સમારંભ માં વણીને કાર્યક્રમના આયોજક પ્રજ્ઞાબેન અને તેમના સાથીઓએ ગુજરાતની ધરોહર ને ગુજરાતતિ છેટે બે એરિયા માં પણ સાચવી લીધી છે. કાર્યક્રમ ની શરૂઆત માં બે એરિયા ના બાળકોએ મેઘલતા બેન ની લખેલી એક સુંદર રચના પ્રસ્તુત કરીને પ્રેક્ષકો ના દિલ  જીતી લીધા. જાજરમાન વ્યક્તિત્વ ધરાવતા મેઘલતા બેન કાનુડા હારે થપ્પો રમે તેને સંગીત માં ઉતારે તેમની દીકરી અને જમાઈ, માધવીબેન અને અસીમભાઇ મેહતા ને તે ગીત ને તેમની ત્રીજી પેઢી બીજા અન્ય બાળકો જોડે, મજાની છટા થી પીરસે તો બોલો કેવો સચવાય છે બે એરિયા મા ગુજરાત ની સંસ્કૃતિ અને સાહિત્ય/ સંગીત નો વારસો  ?
હું તો થપ્પો રામુ મારા કાનુડા ની સાથ
પછી પકડી પાડું એનો પકડીને હાથ

ગુજરાત ની ઓળખાણ એટલે ઉત્સવોની ઉજવણી।  તેમાં હોળીના રંગબેરંગી રંગો થી લઈને દિવાળી ના જગમગ પ્રગટતા દીવડા સુધીના બધા ઉત્સવો આવી જાય. મેઘલતા બેન લિખિત કાના અને રાધાની મસ્તીને હોળીના રંગે રંગી લીધી તે ગીત પ્રસ્તુત થયું ને પ્રેક્ષકો ના દિલ પ્રેમની પિચકારી થી ભીંજાય ગયા.
રાધા સંગ ખેલે હોરી, કાના રાધા સંગ ખેલે હોરી
હંસત હંસત દેખો, કરે રે ઠીઠોરી

  

હિના બેન દેસાઈ અને તેમની દીકરી રિના દેશાઇ શાહ ના દિગ્દર્શન હેઠળ સહિયર ડાન્સ ટ્રુપ દ્વારા પ્રસ્તુત થયું અતિ સુંદર દીવડા ન્રત્ય અને દિવાળી ની ઝગમગ  ચારે કોર પ્રસરી ગઈ.

પણ અવસર કઈ બહાર જ નથી થતા. ઉજવણી તો મન ની આશા માં ઉગે છે. અનિલભાઈ ચાવડા ની સુંદર ગઝલ પ્રસ્તુત થઇ. આની ખાસ વાત એ છે કે બે એરિયા ના લગભગ 27 જેટલા કલાકારોએ સાથે મળીને ગીત ને પ્રસ્તુત કર્યું.  આટલા ઉચ્ચ કોટિના કલાકારો પોતાનો અહંકાર ઓગાળીને સહકલાને આગળ વધારે ત્યારે તેમની કલા ઔર ખીલે છે અને શ્રેષ્ઠ માં શ્રેષ્ઠ જ સર્જનાત્મક સ્વરૂપ ધારણ કરે છે તે સાબિત થઇ ગયું.

મંદમંદ આ મહેક ઉઠી છે ચાલો રસભર થઈએ
એકમેકના મનમાં એવો સુંદર અવસર થઈએ
કોઈના સૂકા રસ્તા ઉપર ભીનો પગરવ થઈએ
એકમેકના મનમાં એવો સુંદર અવસર થઈએ

આ નિઃશુલ્ક સમારંભ ના અંત માં હતું શ્રીમતી રમાબેન પ્રતાપભાઈ પંડ્યા તરફથી સ્પોન્સર કરવામાં આવેલ સુંદર ગુજરાતી ભોજન. પણ તે પહેલા પ્રસ્તુત થઇ ભવાઈ. ગુજરાતી રંગભૂમિના પગલાં મંડાયા કાઠિવાડમાં પ્રચલિત નાટ્ય પ્રકાર ભવાઈ થી. રંગલો અને રંગલી વેશ ધારણ કરે અને ગામના પાદરે ભવાઈ જોવા ગામ ભેગું થાય. આવી ભવાઈ વિષે થોડું ઘણું સાંભળેલું પણ ક્યારેય ભવાઈ જોવાનો મોકો મળ્યો નતો. એવી ઉમદા ભવાઈ પ્રસ્તુત થઇ કે જાણે મારા જન્મ સ્થળ, ભાણવડ ગામ ના પાદરે હોવ તેવું લાગ્યું.

ખુબ ભવ્ય રીતે રંગલાએ પ્રેક્ષકો ને નિમંત્ર્યા
“એ નાના ને નાનીસા।..
ઓલા મોટા ને મોટીસા
પેલા જાડા ને હસતા ને
અમેરિકન સાહેબ ને અમેરિકી સલામ”

ઘડીક માં રંગલી રંગલા ને ગોતે:  “રંગલા તું ક્યાં ગયો રંગલા? મને લાગે છે આ ભોળી છોકરીઓ પાંહે વાતોમાં ફસાઈ ગયો હશે. મને કેને હું કેવી લાગુ છું?” ને ઘડીક માં રંગલો ગોતે કે “ક્યાં ગઈ મારી રંગલી?”

એમાં વળી અમેરિકા જવાનું ભૂત વળગ્યું કે રગલી બને મેમ ને સપના જોવા લાગે ।

“ફરવા જોશે મની મની,
રંગલી બનશે પરી પરી
ડુ નોટ રંગલા વરી વરી”

પ્રેક્ષકો એ તો ખીલખીલાટ હસી હસીને ને આ જોરદાર કાર્યક્રમ ને વધાવ્યો. નરેન્દ્રભાઈ વ્યાસે માત્ર ભવાઈ માણી નથી પણ ભજવી પણ છે. શિવમ અને ખુશી વ્યાસે ગળથુથી માં મળેલ ગીત ના વારસા વડે સંગીત શોભાવ્યું। ખ્યાતિ બ્રહ્મભટ્ટે તેની છટાદાર શૈલી થી બે અલગ પાત્રો ભજવ્યા। તેનો ડાયલોગ તો હજી એ મગજ માં ઘૂમે છે “K એટલે કંસાર અને M એટલે મોહનથાળ, N એટલે નાનખટાઈ અને O એટલે તો??? ઓ માડી”.  મૌનિક ધારિયાએ વિદુષક નું અને કલ્પનાબેન રઘુએ મોટી ઉંમરના માસી નું પાત્ર સુંદર ભજવ્યું. અને ખાસ તો રંગલા અને રંગલી ના પાત્ર માં નરેન્દ્રભાઈ શાહ અને પ્રજ્ઞાબેન દાદભાવાળાએ એવું જોરદાર પરફોર્મન્સ આપ્યું કે ભવાઈ નો રંગ નિખરી આવ્યો.   

છેલ્લા દસેક વર્ષ થી ગુજરાત ગૌરવ દિવસ ની ઉજવણી અહીં થાય છે અને દરેક વર્ષે આગલા વર્ષથી અધિક સુંદર કાર્યક્રમ પ્રજ્ઞાબેન પ્રસ્તુત કરે છે. સુરેશમામા જેવા અગ્રણી ગુજરાતીઓનું નેતૃત્વ, પ્રજ્ઞાબેન ની કુશળતા અને એક છત્ર નીચે નાની મોટી ગુજરાતી સંસ્થાઓ, કલાકારો અને સાહિત્ય અને સંગીત પ્રેમીઓનું મળવું અને આટલો ઉમદા કાર્યક્રમ લોકો સુધી પહોંચાડવો તે આપણા વહાલા ગુજરાત નું ગૌરવ નહિ તો બીજું શું કહેવાય? આવતા વર્ષે આવવાનું ચુકતા નહિ — અત્યારથી જ આમન્ત્રણ આપી રાખું છું.

“એક રાધા, એક મીરા” (ek Radha, ek Meera) – ટહુકો યોજિત સંગીત કાર્યક્રમ

 

કેલિફોર્નિયા ના  બે એરિયા માં રહેવાનો લ્હાવો કૈક ઔર જ છે. અવાર નવાર ગુજરાતી સાહિત્ય અને સંગીત નો રસમય પ્રસાદ મળતો જ રહે છે અને પેટ ભરાઈ જવાની બદલે ભૂખ ઔર વધી જાય છે.

તાજેતર માં બે સુંદર કાર્યક્રમ ઉજવાયા।  ટહુકો દ્વારા યૌજાયેલ “એક રાધા, એક મીરા” કાર્યક્રમ માં હેતલબેન બ્રહ્મભટ્ટ અને આનલબેન અંજારિયા એ તેમના સુંદર સાથી કલાકારો, મુકેશભાઈ કાણકિયા, તબલા ઉપર નિખિલ પંડ્યા, અને કીબોર્ડ સાથે સાથે કૃષ્ણ ની વાંસળી નો મીઠો મધુરો અવાજ લાવનાર અનીસ ચંદાની જોડે એવી શ્રી કૃષ્ણ યાત્રા કરાવી કે જાણે ઘર બેઠાજ સ્વર્ગ હાસિલ થઇ ગયું. MC દીપલ પટેલ ની કોમેન્ટ્રી એટલી સુંદર અને સંવેદનશીલ હતી કે જાણે બસ સાંભળતાજ રહીએ.

શ્રી કૃષ્ણ સર્વવ્યાપી છે, પ્રેમનું જ સ્વરૂપ છે અને લાખો ગોપીઓના હૃદય માં વસે છે. પણ તેમના હૃદય ની રાણી કોણ છે ? પુરુષોત્તમ ઉપાધ્યાય નું સ્વરાંકન કરેલ, સુરેશ દલાલ લિખિત હૃદયસ્પર્શી ગીત “કાન તને રાધા ગમે કે મીરા” થી કાર્યક્રમ ની શરૂઆત થઇ. અને પછી સાંભળ્યું રમેશ પારેખ લિખિત, અમર ભટ્ટના સ્વરાંકનમાં “આજ મને મોરપીંછ ના શુકન થયા“.

કાનજી તો જગતના નભ સમાન અને તેમના ચરણ પર્વતના શિખર ને આંબે પણ નભમાં ચાંદની ફેલાવનાર, પર્વતની કેડી ચડનાર તો રાધા જ ને? કવિ શ્રી પ્રિયકાન્ત મણિયાર નું આ સુંદર ગીત હેતેઅલબેન અને આનલબેન ના અવાજ માં સાંભળીને માખંડનું પિંડ પીગળે તેમ કૃષ્ણ પ્રેમમાં પીગળતી રાધા જોડે પ્રેક્ષકો કૃષ્ણપ્રેમ માં પીગળતા ગયા.

રાધા કૃષ્ણ ના રીસામણા મનામણાં માં આપણ ને રાધાના અવિરત પ્રેમ ની પ્રતીતિ દેખાય છે તો મીરા ની અપ્રતિમ ભક્તિ માં વિરહની વેદના છુપાયેલ મળે છે. એક છે પ્રેમ દીવાની તો બીજી દર્શન ની દીવાની. વેદનામાં ઘણું સર્જાય છે તેમ મીરા ની ભક્તિ અને તેની તરસ માંથી ગુજરાતી સાહિત્ય ને ખુબ અજોડ ભેટ મળી છે. જયારે હેતલબેને હરિશ્ચંદ્ર જોશી ના સ્વરાંકન માં, રમેશ પારેખ લિખિત કાવ્ય “ગઢને હોંકારો તો કાંગરાયે દેશે પણ ગઢ માં હોંકારો કોણ દેશે”  ગાયું ત્યારે મીરા ની વેદના પ્રેક્ષકો ના હૃદયસોંસરવી નીકળી ગઈ.

મીરાની વેદના ને ઉત્તમ સાહિત્ય અને કાવ્યો થી દર્શાવાય છે ત્યારે રાધાના પ્રેમ માં ક્યારેક તેની નિખાલસતા, ભોળપણ, અને પ્રેમ ની સાદગી નો પ્રતિભાવ ઉપસે છે. કવિ મુકેશ જોશી ની રચના, આસિત દેસાઈ ના સ્વરાંકન માં, હેતલબેને સંભળાવી તે માણો।

હરિનો કાગળ આવ્યો આજ !
જાણે મારા હાથને ઝાલ્યો, એવી આવે લાજ !
હરિનો કાગળ આવ્યો આજ !

હરિ લખે એ વાંચી જાવા આંખો ક્યાંથી લાવું ?
હું તો સાવ અભણ કોની પાસે જઈ વંચાવું ?
કાગળને પણ કંઠ હોત તો થોડો હોત અવાજ !
હરિનો કાગળ આવ્યો આજ !

અક્ષર સાથે છેટું એ શું નથી જાણતા હરિ ?
કાગળ પણ લખિયો તો લખિયો પાનેપાનાં ભરી !
મને ભરી જો હોત હેતથી, કેવા કરતી સાજ !
હરિનો કાગળ આવ્યો આજ !

કાગળનો છે અર્થ, હરિ પણ સ્મરણ કરે છે મારું,
હુંય હરિને ગમું અહો એ લાગે કેવું સારું !
હરિ તમે જાતે આવીને હેલ ઉતારો રાજ !
હરિનો કાગળ આવ્યો આજ !
“હરિનું કાગળ આવ્યું આજ, આંખો ક્યાંથી લાવું”

હજી પણ જો પ્રેક્ષકો ની આસ અધૂરી રહી ગઈ હોય તો મુકેશ જોશી નું નીચેનું કાવ્ય સાંભળીને કૃષ્ણ રાધાનો પ્રેમ નું આલિંગન અનુભવી રહ્યા.

હરિ પધાર્યા મારે ઘેર
“આવો” કહુ એ પહેલા બોલ્યા , લે મારુ આલિંગન પહેર…
જ્રરક હુ શરમાઇ ગઈને લગીર આઘે ભાગી
કદી નહીને આજ પવનની પગને ઠોકર વાગી
પડતાં પડતાં બચી હરિએ જાલી મારી કેડ… હરિ પધાર્યા મારે ઘેર
શેનાથી હુ કરુ સ્વાગતા દડદ્ડ ઝરતાં નેણ
હરિ જ મારુ સ્વાગત કરતાં બોલ્યા મીઠાં વેણ
“જો તારા માટે લાવ્યો છુ હુ વેણીની સેર..
હરિ પધાર્યા મારે ઘેર
પછી હરિએ આંખ વચાળે બેસાડી તે બેઠી
પછી હરી તો ગયા કરીને અડધી પડધી એઠી
રાજ્મહેલ શી ભવ્ય થઈ ગઈ કાલ હતી ખંડેર.. હરિ પધાર્યા મારે ઘેર

રાધા કૃષ્ણ નો પ્રેમ જેટલો ગાઢ છે, ઓની કોર તેવી જ અગમ્ય અને ગહન મીરા ની વિરહ વેદના છે જે ભગવતી કુમાર શર્મા ના કાવ્ય, આલાપ દેસાઈ ના સ્વરાંકન માં તેઓએ ગાયેલ નીચેના કાવ્ય માં દેખાય છે.

આ પા મેવાડ, અને ઓલી પા દ્વારિકા,
વચ્ચે સૂનકાર નામ મીરાં
રણકી રણકીને કરે ખાલીપો વેગળો,
હરિના તે નામના મંજિરા
બાજે રણકાર નામ મીરાં…

પ્રેમાળ આલિંગન રાધાના શણગાર બન્યા અને ભક્તિ ને સન્યાસ મીરા ના શણગાર બન્યા અને પ્રેમ ને ભક્તિ વચ્ચે તો આખી દુનિયા સમાયેલી છે ને? હેતલબેન અને આનલબેને તેમના સાથી કલાકારો જોડે અલોકિક પ્રેમ અને અગમ્ય ભક્તિ ના રસબોળ ગીતો પીરસીને પ્રેક્ષકો ને  ભીંજવી જ નાખ્યા। પણ એ બધી તો રાધા અને મીરા ના પ્રેમની વાતો. કૃષ્ણ ના પ્રેમ નું શું? હરીન્દ્ર દવે લિખિત આ કાવ્ય હેતલબેન ના અવાજ માં સાંભળીને જાણે એમ થયું કે મન ની સઘળી આશા પુરી થઇ ગઈ.

અધરાતે મધરાતે દ્વારકાના મહેલ મહીં,
રાધાનું નામ યાદ આવ્યું,
રુક્મિણીની સોડ તજી ચાલ્યા માધવ
બંધ દરવાજે ભાન ફરી આવ્યું. દ્વારકાના દરિયાનો ખારો ઘૂઘવાટ
દૂર યમુનાના નીરને વલોવે
સ્મરણોનું ગોરસ છલકાય અને માધવની
આજને અતીતમાં પરોવે. કેદ આ અજાણી દિવાલોમાં, જાણીતી
કુંજગલી કેમ કરી જાવું ? રાધાના નેણની ઉદાસીના કેફ તણી
ભરતી આ ગોકુળથી આવે
મહેલની સૌ ભોગળને પાર કરી માધવના
સૂનમૂન હૈયાને અકળાવે ભીતર સમરાંગણમાં ઉભો અર્જુન
એને કેમ કરી ગીતા સંભળાવું ?

“ચાલો લ્હાણ કરીએ” – અનિલભાઈ ચાવડા ની ગઝલ “શું જોઈતું’તું ?”

બેઠક (www.shabdonusarjan.wordpress.com) નો આ વખત નો વિષય છે “ચાલો લ્હાણ કરીએ” તેમાં મનગમતી કોઈ સુંદર રચના ને શોધી અને તેનું અર્થઘટન કરી અને લોકો સાથે તેના અહેસાસ ની લ્હાણી કરવી।

વારતા આખી ફરી માંડી શકાતી હોત તો શું જોઈતું’તું ?
ને ક્ષણોની પોટલી બાંધી શકાતી હોત તો શું જોઈતું’તું ?
એવા ઘણા પ્રસંગો જિંદગી માં આવતા હોય છે કે એમ થાય કે જો એકજ વખત પાછા વળીને ફરી કરી શકાય તો આ પ્રસંગ નો અંત કૈક જુદોજ લાવી શકાય। એક વખત હું રસ્તો ચુકી ગઈ એટલે બીજા રસ્તે ગાડી વળી અને ત્યાં કોઈ માણસ ખુબ ગતિએ ગાડી હંકારી ને આવતો હતો તેણે મારી ગાડીને એવી ટક્કર મારી કે મારી ગાડી ચાર ગોથા ખાય ગઈ. અમને બધાને વાગ્યું પરંતુ મારી મમ્મી ની તો જિંદગીજ બદલાઈ ગઈ. તેમને અત્યંત શારીરિક ઇજા ઉપરાંત સખત મગજમાર વાગ્યો અને તેને લીધે તેમની યાદદાસ્ત ચાલી ગઈ અને વ્યક્તિત્વ પણ બદલાઈ ગયું। આવા સમયે એમ થાય કે રસ્તો કેમ ચુકી ગઈ , જો એ ક્ષણ પછી મળે તો એ રસ્તે ગાડી વાળું જ નહિ. એક “guilt” ની ભાવના સદાને માટે દિલ માં ઘર કરીને રહી જાય છે.

આપ બોલ્યા તે બધા શબ્દો પવન વાટે અહીં આવ્યા હશે પણ,
પત્રની માફક હવા વાંચી શકાતી હોત તો શું જોઈતું’તું ?
કેટલીયે વખત કહેવાનું કહેવાતું નથી અને સાંભળવા મથતું મન આશાના તોરણે લટકાઈ રહે છે. જો મનમાં હોય તે વાત હવા ના રથ ઉપર સવાર થઇ ને આવે અને રૂદિયાની આંખે તેને વાંચી લેવાય તો?

જો પ્રવેશે કોઈ ઘરમાં તો પ્રવેશે ફકત સુખની લ્હેરખીઓ,
એક બારી એટલી નાંખી શકાતી હોત તો શું જોઈતું’તું ?
માણસ વગર એકલા અટુલા તો જિંદગી જીવાયજ નહિ. પણ દુઃખ પણ મૉટે ભાગે માણસ ના લીધેજ થતું હોય છે. દરેક આવનારા જો સુખની જ લહેરી લઈને આવે તો જીવન કેવું સુખમય જાય?

ડાળથી છુટ્ટું પડેલું પાંદડું, તૂટી ગયેલા શ્વાસ, પીછું,
ને સમયની આ તરડ સાંધી શકાતી હોત તો શું જોઈતું’તું ?
સમય જિંદગીના તાંતણા જોડે છે અને સમય ને લીધેજ તાંતણા છૂટે છે, તરાડો પડે છે, દીવાલ બંધાય છે, સબંધો તૂટે છે અને દુઃખ પેદા થાય છે. ક્યારેક સબંધો સાંધી શકાય છે. પણ ઘણી વખત છૂટી ગયેલા શ્વાસ અને તૂટેલા સબંધો ની અતૂટ વેદના મૂકી ને તે સમય ચાલ્યો જાય છે.

આ ઉદાસી કોઈ છેપટ જેમ ખંખેરી શકાતી હોત, અથવા,
વસ્ત્રની નીચેય જો ઢાંકી શકાતી હોત તો શું જોઈતું’તું ?
આ પંક્તિ દિલની વેદનાને ખુબજ નાજુક રીતે વ્યક્ત કરે છે. આમ તો મૉટે ભાગે આપણે ઉદાસી ખંખેરીને જ પ્રસંગો માં પ્રવેશ કરતા હોઈએ છીએ. અને ખંખેરી ન શકાય ત્યારે તેને ઢાંકીએ તો છીએજ। પણ છતાંયે આપણી ઉદાસી આપણા હૃદય સાથે જોડાયેલી હોય છે અને હાસ્ય વચ્ચે ડોકિયાં કરતી હોય છે. ભલે લોકો તે જોય ન શકે પણ આપણે તો જાણીએ છીએ કે રંગબેરની કપડાં નીચ્ચે, makeup ના થથોડા નીચ્ચે, હાસ્યના ઝબકારા નીચ્ચે એક ઉદાસીની નાની લહેર છે.

કેટલી સુંદર છે આ ગઝલ?

અનિલભાઈ ચાવડા જેટલી સુંદર રચનાઓ લખે છે તેવુંજ હૃદયસ્પર્શી તેમનું સુંદર વ્યક્તિત્વ છે. તેમની બધીજ રચનાઓ મારા હૃદય ને તરતજ સ્પર્શી જાય છે.

દીકરી તો પારકું ધન – ગુજરાતી કહેવતો અને મોટેરાની દીકરીને શિખામણ – Daughter is another’s wealth – poem

On this women’s day, I am reblogging a poem I wrote earlier in Gujarati, this time with English translation below. This poem is actually a compilation of a bunch of sayings (so it may appear disjointed) about a daughter and is a tribute to my mother. My mother was not educated and lived at a time when daughters were considered a huge burden of which parents would be relieved when they marry her off- these below sayings is what she was told. But my mother told me that she prayed to have daughters.  After a long gap after her sons, when she got two daughters, she was thrilled and she resolved to give them all advantages in education – very unlike what these expressions below say about girls. All it will take for the world to change and for women and men to stand together as equal partners is for mothers (like my awesome mama) to vow to make it better for their daughters. Mama, you not only gave me precious life, but gave me dreams and equipped me with resources to make my dreams come true.  English translation is below the Gujarati poem.

 

મારી માં મને કેતી, ઘર ચલાવતા શીખ
દીકરી તો જાય જ્યાં વિધિના લેખ

હું કહું, શું માં, ઘર કઈ ગાડી છે જેને ચલાવવાની
કઈ દવ છું હા, હું કોઈના ઘર માં નથી જવાની

દીકરી તો પારકું ધન ને અમારે માટે સાપનો ભારો
તારા ઘરે જઈને શોભાવજે તુલસી નો ક્યારો

અરે તું જે ઘરમાં જાય તે જ તારું સાચું ઘર
અમે તારા રખવાળા, પણ આમ તો પર

નીરાત એકવાર થાય કે તને તારા ઘર ભેગી કરીએ
છોકરીને અને ઉકરડાને વધતાં કઈ વાર ન લાગે

ખીચડી હલાવી બગડે ને દીકરી મલાવી બગડે
હૈયું બાળવું તેના કરતા હાથ બાળવા સારા

ઘરનું ઘરેણું થઇ ને રહેજે, પારકા ને પોતાના કરી
પિયરની પાલખી કરતાં સાસરિયાની સૂળી સારી

એટલે તો કહેવાયું છે, દીકરી ને ગાય
ગમ ખાઈને રયે ને દોરે ત્યાં જાય

તું જે ઘરની વહુ બને, તેને દિપાવજે
સાસરે, સાસુજીના ઢાળમાં ઢળજે

કહેવાય છે કે વહુ જ્યાં ઉઠે પ્રભાત પહેલા
તે ઘરમાં અંધારુ ક્યાંથી છવાય ભલા

સુજે પતિના પગ દાબીને, સાસુની સેવા કરીને, છેલ્લે
પણ જાગજે સુરજના જાગ્યા પહેલા, સૌથી પેલ્લે

બરાબર ઉછેરજે, જો તારા કમભાગ્ય હોય અને જન્મે દીકરી
ભાગ્યશાળી હોય ને મોટા ના આશીર્વાદ હોય તો મારી છોડી

તારા નસીબે લખાણા હશે જો દેવ ના દીધેલ દીકરા
તો લહેરથી ગાજે, મારા છગન-મગન બે સોનાના, ગામનાં છોકરાં ગારાના
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Daughter is another’s wealth 

My mother told me learn to run a home for sure
Daughter must prepare to go where fate guides her

I rebelled, home is not a car that I can run
And I’m not going to to a stranger’s home

For us daughter’s like a pile of snakes, that’s our measure
She can decorate her own garden, for she’s another’s treasure

The home that you marry into is your true residence
We are your guardians but otherwise strangers

When we get you to your own home, we’ll feel relief
Daughter and trash dosen’t take long to grow  beyond belief

Too much love spoils a daughter
Too much attention spoils the broth

To luxuries of parents’ home you should prefer miseries of your own home
Become a piece of jewel & win others over with love at your home

It’s said daughter and cow goes where guided
They eat their hurt and swallow their pride

 

Bring light to the home you wed
Get molded in your MIL’s mold

It’s said where DIL wakes before dawn
Darkness never comes to that home

Tend to your husband and MIL and sleep last
Before the sun’s rays hit, wake first

Bring up your daugher well, if your bad luck delivers you one
But if you are lucky and get a son then my precious one

If fate delivers you sons straight from God
Then sing, other kids are made of dirt, my two from gold

 

A Journey of Raagas in Hindustani Music

 

Darshana Bhuta Music Academy gave its 9th annual recital at JCNC, Jain Temple in Milpitas, CA.  Darshanaben, a mother and grand-mother is a highly accomplished artist.  Her accomplishments include numerous music Bhajan albums and a Hindi album with the title “On My Own” with lyrics by Rajesh Johri and music composed, arranged, and conducted by Shree Ashit Desai. Her other albums, “Amrit Bindu” and “Mere Praan Anandghan” were distributed by Venus Records. A woman of many talents, Darshanaben runs a highly successful music academy and her 45+ students range in age from 5 years to 85 years of age. All her students together gave an outstanding performance blending information, aalap, music and songs that included bhajans, ghazals, and Bollywood songs.

A raaga consisting of at least 5 notes, refers to the melodic mood in Hindustani classical music and is a central feature of Indian classical music, providing basic musical framework. There are 36 raagas and each one has emotional significance and is considered to be associated with season, time of day, and mood and each raaga is believed to have an impact on nature and is said to impact the emotions and mood of the audience. It is complicated to talk about raagas in this way but in this event it created an atmosphere of fun anticipation and adventure for the audience.

This entire program was organized around classical raagas that are considered suitable for different hours in the day. This incredible journey of raagas began with raaga Bhatiyaar that is sung in the first “prahar” or first hours of the day, between 4 am to 6 am. This raaga is said to possess healing qualities and to calm and console a grieved mind.

Madhviben Mehta and Asimbhai Mehta gave commentary and performed the role of MC. Wife and husband duo are immensely popular musicians in their own right and enthrall audiences with their wonderful voices in various genres including geet, ghazals, bhajans, semi-classical songs and are bay area’s beloved raas-garba singers. They both have a number of albums to their credit which are available on iTunes and on Amazon music store.

Raaga Bhairav sung during the second prahar of the day between hours of 6 am and 12 noon, depicts peaceful, serious, and serene mood. The song from this raaga that Darshanaben had chosen was “Jago Mohan Pyare” from film “Jagte Raho”.  Raaga Charukeshi also sung during these hours, is newly adapted from Karnatik music to Hindustani music and is very melodious. The audience was enthralled listening to “Syam teri bansi pukare Radha naam” from the MC duo themselves, Madhviben and Asimbhai Mehta. Raaga Ahir Bhairav, is also sung during the second prahar of 6 am to 12 noon and depicts meditative mood of early morning hours. From 1963 film, “Meri Surat, teri ankhen”, the singers sang these beautiful lyrics…
Na kahi chanda, na kahi tare
Jyot ke pyase mere, nain bichare
Bhor bhi aas ki kiran na laayi
Pucho na kaise maine rain bitai

During the next prahar, from 12 noon to 4 pm, considered 3rd prahar of the day, raaga Bhimpalasi offers mood of bhakti and the singers sang Meerabai’s bhajan, “ari me to prem diwani”.  Also sung during this prahar, is raaga Brindabani Sarang that creates romantic and mystical mood.

Fourth prahar of the day begins towards the end of the busy day, from 6 pm to 8 pm. Raaga Bhopali sung at this time, known as Mohanam in Carnatic music, tends to be among the basic raagas of Hindustani music. Singers sang beautiful, melodious “jyoti kalash chhalke”. Raaga Yaman, also one of the  basic raagas, is sung during this fourth prahar and creates mood of bhakti and shringar, when a lover looks forward to welcoming the beloved. The halls reverberated with two beautiful melodies, “jab deep jale aana” from film Chitchor and “chandan sa badan” from 1968 film Saraswatichandra.  Raaga Madhuvanti also sung in the 4th prahar of 6-8pm, expresses gentle loving sentiment and all students sang together to honor this raaga.

The fifth prahar in the 24 hour cycle, takes us in the early  hours of the night between 8 pm and 10 pm. Raaga Kedar sung at this time, is offered in melodies to Lord Shiva and is therefore placed on a high pedestal in Indian classical music. Next, all students joined also by their Guru, Darshanaben and the MCs, together sang “Vande Mataram”, the national song of India, in Raaga Des and rightfully created a mood of compassion. Raaga Khamaj, also sung during these hours, creates light and enthralling mood and is sung in thumris, thappas, and bhajans. Singers sang Gandhiji’s favorite, Meerabai’s bhajan, “ Vaishanav jan to tene re kahiye”.

Raaga Kirvani creates a somber and romantic mood and raaga Bageshri creates a mood of “virah” or longing and are sung during the hours of 10 pm to 12 am when night is still young for lovers, especially for lonely lovers. As melodious song “Radha na bole re” was sung, it had just that effect.

The seventh prahar, between 12 am to 2 am offers two raagas.  Raaga Malkauns is one of the oldest raaga and renders serious and meditative mood, befitting the midnight hours. This raaga is believed to have calmed Lord Shiva and the group sang “pag ghungharoo bandh”. Raaga Darbari is a popular raaga sung deep in the night and is said to have therapeutic effect and to cure insomnia.  Audience revelled in the lulling melody “tora man darpan kahlaye” sung in this raaga. Literal translation of these lyrics is Your mind is the mirror. That reflects both good and bad, It watches the flow and reveals to all!

Last or eighth prahar in a 24 hour music cycle occurs between the hours of 2 am and 4 am. Raaga Kalawati is said to to create a pleasant, serene and welcoming mood for the new day, in the early hours.  The MCs sang beautiful composition “Shubh Swagatam” that was a welcoming song in recent Asian games opening ceremony. Shree Ashit Desai conducted Pandit Ravi Shankarji’s orchestral compositions for this song.  Raaga Bhairavi offered at the end of this beautiful journey of raagas is said to create an atmosphere of piety and amicability. When the group sang Zaverchand Meghani’s “kasumbino raang”, honoring the motherland, it had a truly mesmerizing effect on the audience.

Such an outstanding program not only speaks very highly of our beloved Darshanaben but also of the community of parents and singers in the bay area who support the academy and graced this occasion. A very special mention goes to the chief guest Shree Alap Desai who made a special journey from India, for this event. There aren’t words to describe this amazing young artist, singer, and composer. Born to artists and recipients of numerous distinctions and awards, Shree Ashit and Hema Desai, Alapji began his musical journey at a young age of 3 and has never looked back. He offers originality in his music and enthralled the audience with two beautiful songs, a bhajan, “baje muraliya baje” and a ghazal, and ended the program to a standing ovation from a packed audience.

Gujarati Story: “અનુરાગ” – Chapter 7

આ વાર્તાનું  ચેપ્ટર સાતમું અને છેલ્લું ચેપ્ટર છે.  આની પહેલાના ચેપ્ટર નીચેના લિંક ઉપર વાંચવા મળશે.
chapter 1 – http://bit.ly/2b6t9Gw
chapter 2 – http://bit.ly/2bpzXgh
chapter 3 – http://bit.ly/2bKsUmb
chapter 4 – http://bit.ly/2bVwYBf
chapter 5 – http://bit.ly/2bIoXfC
chapter 6 – http://bit.ly/2bqY3tJ

પ્રેમની પરિભાષા – Chapter 7

ચંપાબેને આલિયા ને કહ્યું કે તેઓ મારી જોડે થોડો સમય વિતાવશે તો તને ખાલીપો નહિ લાગે?  આલિયા કહે “બેન હું તો રાહ જોઉં છું કે છોકરીઓ કોલેજ જતી થાય અને મને મારા માટે થોડો સમય મળે.  મને કાવ્ય અને સાહિત્ય માં એટલો રસ છે પણ સમય જ નથી મળતો।  અને ઉપરથી તેમને સંભાળવાના.  પ્રેમ હોય તોયે જીવનમાં થોડી સ્વતંત્રતા પણ હોવી જોઈએ “.  

પહેલી વખત કરસનલાલ ચંપાના ઓરડે ગયા ત્યારે મનમાં થોડો શક અને સંકોચ હતો.  ચંપાની અલમારી ઉપર એક ફ્રેમ માં ફોટો જોઈને તેઓ ચૌંકી ગયા।  તે ચંપા ને કહે “આ ફોટો?  સુનામી માં બધુજ તારાજ થઇ ગયું હતું તો આ ફોટો કેમ તને હાથ આવ્યો?”  ચંપા કહે “હું, તમે અને માસા  માસી જોડે આપણા લગન ને દહાડે લીધેલ એક ફોટો મેં બધા ફોટામાં થી સરકાવી લીધો હતો અને તેને વાળીને મારા પાકીટ માં થોડા પૈસા સાથે મારા બ્લોઉસ માં મારી છાતી સમીપ રાખતી હતી.  સુનામી માં બચી ત્યારે તેમાં રહેલી વી રૂપરડી ખુબ કામ આવી પણ પછી તો આ ફોટા એ જ મને જિંદગી જીવવાનો મારગ ચીંધ્યો।  જયારે હતાશ થાવ ત્યારે તમારા ચેહરા જોવ અને  એમ લાગતું કે જાણે તમે બધા મને આપણા વંશ ઉપર લક્ષ્ય રાખી ને જીવવાનું કહો છો.”  કરસનલાલ ચંપા ના ખોળામાં માથું નાખીને ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડી પડ્યા।  

કરસનલાલ ક્યે પણ આપણો એજ વંશ, મારો એક નો એક લાડલો દીકરો મારી સાથે વાત પણ કરતો નથી.  એક બે વાર તેમણે  પ્રવીણ જોડે વાત કરવાની કોશિશ કરી તો પ્રવીણ બોલ્યા વગર ચાલ્યો ગયો.  ચંપાબેન ને લેવા મુકવા અવાર નવાર ઘરે આવતો અને રત્ના જોડે વાતો કરતો પણ કરસનલાલ ને જોઈને તરત વિદાય થતો.  ચંપાબેન ક્યે “નાનું લોહી છે ને આડોળાઈ કરે છે એમાં તમે દુઃખી ન થાવ.  ધીમે ધીમે ઠેકાણે પડશે”.  

એક વહેલી સવારે ઘંટડી વાગી અને દરવાજો ખોલ્યો તો સામે પ્રવીણ ઉભો હતો.  તેના હાથ માં મોટા મોટા પેકેટ હતા.  આલિયા કહે “આવ આવ બેટા।  બહુ સમયસર આવ્યો છે.  જોગાનુજોગ આજે ત્રણેય છોકરીઓ ઘરે છે અને આજે હું બિરયાની બનાવવાની હતી અને મને ચંપાબેન કહેતા હતા કે તને બિરયાની ખુબ પસંદ છે”.  પ્રવીણ ક્યે “તમે આજે રહેવા દ્યો।  આજે તો રસોઈ કોઈ બીજુંજ બનાવવાનું છે”.  સમજ ન પડતા બધા જોઈ રહ્યા।  ત્યાં તો રત્ના આવી.  તે કહે “બોલ પ્રવીણ શી સરપ્રાઈઝ છે?”  તે ચંપાબેન ને કહે “જુઓ માસી, ગઈકાલે કોલેજ માં મારી લેબ ઉપર આવેલ અને મને કહી ગયો કે નગીના, મલ્લિકા અને તું બધાય ઘરે રહેજો અને કોઈને કહેતી નહિ પણ એક સરપ્રાઈઝ છે”.  પ્રવીણ કહે “સરપ્રાઈઝ એ છે કે આજે તમારે ત્રણેય બહેનોએ ભાઈ માટે રસોઈ બનાવવાની છે.  આજે રક્ષાબંધન છે ને?”  ચંપાબેને ત્રણે બહેનોને રક્ષાબંધન શું હોય તે સમજાવ્યું અને કહે પણ રાખડી તો છે નહિ.  પ્રવીણ ક્યે હું બહેનો ની ભેટ સાથે રાખડી પણ લઇ આવ્યો છું.  પછી ચંપાબેન ત્રણેય ને લઈને રસોડામાં ગયા.  તેમના માર્ગદર્શન અને મદદ સાથે તેઓએ રસોઈ બનાવી।  આલિયા ક્યે હું રસોડા માં જાવ પણ પ્રવીણે તેમને જવાજ ન દીધા।  પ્રવીણ, આલિયામાસી અને કરસનકાકા જોડે વાતો કરતો   રહ્યો.  અંદર રત્ના કહે “માસી મારો ભાઈ પણ ખરો છે ને પહેલા  ડેડી જોડે વાત કરતો નહિ અને હવે વાત કરવા બેઠો તો ઠપાકા માર્યે જ જાય છે”.  ચંપાબેન ક્યે “એના ડેડી જેવો છે, આપે ત્યારે તન, મન અને હૃદયથી બધુજ આપશે”.

પછી તો ઘર ખાલી થવાને બદલે ઘણી વખત ભર્યું ભર્યું થઇ જતું।  જયારે છોકરાઓ ભેગા થાય, તેમાં આ ચાર જોડે, રત્ના નો ફિયાન્સે અને પ્રવીણ ની મિત્ર સવિતા પણ જોડાય।  આલિયા કરસનલાલને કહે “સારું થયું કે આપણે ડુપ્લેક્સ ન લીધું।  આ ઘરમાં મોટું ફળિયું છે તે સારું કામ આવે છે”.  તેમાં અચાનક પાકિસ્તાન થી અમ્મી અને અબ્બુ આવ્યા।  તેઓને મળીને ચંપાબેન ખુબ ખુશ થયા પણ તેમની લથડતી જતી હાલત જોઈને તે આલિયાને કહે “તેમને અહીંજ બોલાવી લે ને.  ત્યાં બેન સૌ બાજુમાં તો નથી અને હવે તેમને બાજુમાં સહારો હોય તો જ સારું પડે”.  આલિયાએ કરસનલાલ જોડે વાત કરી અને પછી અબ્બુ અમ્મી જોડે વાત કરી.  અબ્બુ અમ્મી એ હા કહી અને તેઓની ગ્રીન કાર્ડ વગેરે ની કાર્યવાહી શરુ કરી.  અમ્મી અબ્બુ રહેવા લાગ્યા અને ચંપાબેને તેમની પુરી સેવાની જવાબદારી પોતાને માથે લઇ લીધી।  તેઓ કહે “મારુ આખું કુટુંબ સુનામી માં ચાલ્યું ગયું અને મારા સદ્ભાગ્ય કે મને પાછા મારા માતા પિતા સમાન અમ્મી અને અબ્બુ મળ્યા”.  ત્રણ ચાર વર્ષમાં અબ્બુનું અવસાન થયું અને પછી છ મહિનામાં અમ્મીએ વિદાય લીધી।  તે પછી ચંપાબેન, આલિયા અને કરસનલાલ લગભગ 29 વર્ષ સુખેથી જીવ્યા।  પુત્ર પુત્રીઓ ની અમુક વિધિઓ પણ તેમના ફળિયામાં કરી અને પૌત્રો અને પૌત્રીઓનો હર્યોભર્યો સંસાર માણ્યો અને એક દિવસ હાર્ટ અટેક માં અચાનક કરસનલાલનું અવસાન થયું।  તે પછી ચંપાબેન અને આલિયા બહેનો સમાન એક સાથે જીવનના આખરી શ્વાસ સુધી જીવ્યા।

આ વાર્તાનું  છેલ્લું ચેપ્ટર છે. વાર્તા અહીં પુરી થાય છે.

Gujarati Story: “અનુરાગ” – Chapter 6

આ વાર્તાનું છઠ્ઠું ચેપ્ટર છે.  ટૂંક સમયમાં વાર્તાનું સાતમું અને છેલ્લું ચેપ્ટર મુકીશ।  આની પહેલાના ચેપ્ટર નીચેના લિંક ઉપર વાંચવા મળશે.
chapter 1 – http://bit.ly/2b6t9Gw
chapter 2 – http://bit.ly/2bpzXgh
chapter 3 – http://bit.ly/2bKsUmb
chapter 4 – http://bit.ly/2bVwYBf
chapter 5 – http://bit.ly/2bIoXfC

“પ્રેમ ને ઠોકર નહિ મારુ” – Chapter 6

પછી તો અવાર નવાર ચંપા બેન આવતા થયા.  એક દિવસે આલિયાએ ચંપાબેન ને રત્ના ના જન્મ દિવસ ની ઉજવણી માટે નોતર્યા.  ચંપા ક્યે પ્રવીણ તો આવશે નહિ પણ મને કમને મુકવા આવશે।  આલિયા ક્યે તમને બધા મિત્રો પણ મળશે અને હું ઓળખાણ પાડીશ કે આપણે બાળપણની સહેલી છીએ.  ચંપા ક્યે હું હિન્દુસ્તાન માં ઉછરેલ અને તું પાકિસ્તાન માં!  આલિયા બોલી તે વાત સાચી.  હું એમજ કહીશ કે અમે બાળપણ થી પેન પાલ્સ, કલમ મિત્રો છીએ અને સુનામી માં ચંપા બેન ના માં બાપ ગુજરી ગયા પછી હું હંમેશ તેમને મારે ત્યાં આવવા બોલાવતી પરંતુ પાકિસ્તાન કેમ આવી શકે અને હવે આખરે અમેરિકામાં મળવાનું થયું.   આ બાજુ રત્ના પોતેજ પ્રવીણ ને નોતરું આપવા ગઈ.  પ્રવીણ ક્યે રત્ના આમ તારો બિલકુલ વાંક નથી પણ હું તારા ડેડી ને મળવા માંગતો નથી.  રત્ના ક્યે તે આપણા ડેડી છે અને હું તારી બહેન છું.  પણ એ વાત જવાદે.  આપણે આટલા નજીક ના દોસ્ત બની ગયા તો એ દોસ્તી ખાતર તું આવ.  ઘણા મિત્રોને તો તું મળીજ ચુક્યો છે અને મારા બોયફ્રેન્ડ ને પણ મળ્યો છે.  મોટાઓ સાથે તારે વાતો કરવાની જરૂર નથી.  

એ પછી આલિયાએ અમ્મી અને અબ્બુ જોડે વાત કરી.  અબ્બુ કહે “આલિયા તું આ ઉંમરે તારી આખી જિંદગી શાને માટે ઉથલ પાથલ કરે છે? અને પછી કોઈ મુશ્કેલી આવશે તો તું રખડી જશે બેટા।  તું આવું પગલું ન લે”.   આલિયા કહે “અબ્બુ, તેમને મારા માટે કેટલી લાગણી છે.  તેમણે બધી વ્યવસ્થા કરેલ છે. મેં ખુબ ના પાડી છતાંયે બધીય મિલકત ના બે ભાગ કરીને એક ભાગ મારા નામે જુદો રાખી દેવા માંગે છે. અને અમે નવું ઘર લેવાના છીએ તે પણ તે મારા જ નામ ઉપર લેવા માંગે છે અને ક્યે છે કે હવે પછી ઘર ચલાવવાના બધાજ પૈસા તેઓ જ ખર્ચશે”.  અબ્બુ કહે “બેટા, હું પૈસાની વાત નથી કરતો.  પણ તારા હૃદય ઉપર ઘા પડશે તો તેને કેમ કરીને રુજાવીશ”?  અમ્મી બોલ્યા “તમે કેમ સમજતા નથી.  આ ઘા તો કરસનલાલ ના હૃદય ઉપર અત્યારે પડ્યો છે અને તેનું દુઃખ આલિયા ને થાય છે.  આ તો આપણી સમજુ આલિયા મરમ પટ્ટી કરે છે.  મને તો આલિયા ની સમજણ ઉપર પૂરો ભરોસો અને ગૌરવ છે”.  આખરે અબ્બુએ વાત ને માન્ય રાખી.  

હવે તો એક પ્રવિણજ આ વાત માં બિલકુલ સહેમત નતો.  એક દિવસ ચંપાબેન ક્યે “બેટા આપણે દેશનું ઘર કાઢી અને પૈસા લાવીએ તેમાંથી મને અડધા આપ અને તું અડધા લઈને તારું ઘર લે.  તને મોર્ટગેજ વધુ ભરવું પડશે પણ મને પૈસા ની જરૂર છે.  પ્રવીણ ક્યે “મમ્મી તે મને ભણાવ્યો તેજ પૂરતું છે.  તને જોઈએ તો બધા પૈસા તુજ રાખ.  પણ તારે એવી પૈસાની જરૂર કેમ પડી છે?”  ચંપાબેન ક્યે “અમે ત્રણ સાથે રહેવાના છીએ અને બાજુ બાજુમાં ડુપ્લેક્સ લેવાનો વિચાર કરીએ છીએ. તો આ પૈસા કામ લાગશે અને જરૂર પડે તો વધારે તારા ડેડી નાખશે”.  પ્રવીણ બિલકુલ સહેમત હતો જ નહિ અને પહેલી વાર મમ્મી જોડે સખત ગુસ્સામાં બોલીને ચાલ્યો ગયો.

આ બાજુ ઘર શોધતા ડુપ્લેક્સ ની બદલે, આલિયા ને એક સરસ ઈન લૉ કોર્ટર વાળું ઘર મળી ગયું.  તે કહે ચંપા બેન આ સારું છે.  તમારે પૈસા નાખવાજ નહિ અને આપણે બધાને કહી શકીએ કે તે જગ્યા તમે ભાડે લીધેલ છે.  બધાને આ વાત પસંદ પડી ગયી.  પ્રવીણે પાછી મમ્મી જોડે દલીલ કરવાની કોશિશ કરી કે “મમ્મી તું મારા થી જુદી થવા ઈચ્છે છે?”  મમ્મીએ સમજાવ્યો કે “બેટા, હું દર મહિને પંદર દિવસ તારી સાથે રહેવા આવીશ.  તને મારા હાથના રોટલા ન જમાડું તો મને ચેન નહિ પડે.  પણ આખરે આપણને એમ પ્રેમાળ કુટુંબ મળે છે અને મને નાની બેન મળે છે.  મારી જિંદગી માં ઘણી એકલતા હતી તે દૂર થાય છે અને હું તે પ્રેમ ને ઠોકર નહિ મારુ”.

આ વાર્તાનું છઠ્ઠું ચેપ્ટર છે. વાર્તા અહીં અધૂરી છે.  બ્લોગ ઉપર છેલ્લું ચેપ્ટર ટૂંક સમયમાં મુકવામાં આવશે.

Gujarati Story: “અનુરાગ” – Chapter 5

આ વખતે બેઠક માં વાર્તા નો વિષય આપેલ.  મારી વાર્તા ધાર્યા કરતા વધારે લાંબી થઇ ગઈ છે.  તેથી થોડા દિવસો સુધી એક એક ચેપ્ટર મુકીશ. આ વાર્તાનું પાંચમું ચેપ્ટર છે.  ટૂંક સમયમાં વાર્તાનું છઠ્ઠું  ચેપ્ટર મુકીશ।  આની પહેલાના ચેપ્ટર નીચેના લિંક ઉપર વાંચવા મળશે.
chapter 1 – http://bit.ly/2b6t9Gw
chapter 2 – http://bit.ly/2bpzXgh
chapter 3 – http://bit.ly/2bKsUmb
chapter 4 – http://bit.ly/2bVwYBf

અનોખી   દરખાસ્ત – Chapter 5

આલિયા એ આખરે રત્ના પાસે પ્રવીણ ના ઘર નો નમ્બર અને સરનામું માગ્યા।  બપોર ના સમયે પ્રવીણ કામ ઉપર હોય તેવા વખતે ફોન લગાવ્યો અને નસીબ જોગે ચંપા એ જ ફોન લીધો.  આલિયાએ પોતાની ઓળખાણ આપી અને તેને કોફી માટે મળવા આગ્રહ કર્યો.  આલિયા ક્યે બેન તમે તૈયાર રહેજો, હું કલાક પછી લેવા આવીશ અને ચંપા આનાકાની કરે તે પહેલા ફોન મૂકી દીધો.  ચંપા ગડમથલ માં તૈયાર તો થઇ પણ વિચારતી રહી કે આલિયાને શું વાત કરવી હશે.  કોફી સાથે આલિયા એ ધીમે રહીને વાત શરુ કરી “ચંપા બેન તમારી સાથે નસીબે ખરાબ રમત રમી છે પણ એમના પ્રેમ ની ઉણપ ન ગણતા”.   ચંપા કહે “હું એમનો કે તારો જરા પણ વાંક ગણતી નથી.  આ તો નસીબ ના ખેલ છે.  હું તો એમની અને એમના કુટુંબ ની ભલાઈ જ ઈચ્છું છું.  છતાં પણ જો તને કઈ પણ શક હોય તો હું પ્રવીણ ને કહી દઈશ કે રત્ના સાથે મૈત્રી રદ કરી નાખે.  આલિયા બોલી “અરર બેન, તમે આ શું બોલ્યા?  એ તો ભાઈ બેન છે.  અને તમને વાંધો ન હોય તો હું પણ તમારી સહેલી બનવા માંગુ છું.”.  ચંપા કઈ બોલ્યા વગર વિચારી રહી કે બેન તને કેમ ખબર પડે મારા દિલ પર શું ગુજરે છે.    પણ આલિયા ક્યાં કાચી માટીની છોકરી હતી.  દર બે દિવસે તે ચંપા ને ફોન કરતી અને તેને મળવા જતી, ક્યારેક શોપિંગ માં લઇ જતી અને ધીમે ધીમે ચંપા નો વિશ્વાસ અને આલિયા પ્રત્યે લાગણી વધવા લાગી.  

એક દિવસ આલિયા કહે “ચંપા બેન મારે તમને એક ખાસ વાત કહેવી છે.  એક દરખાસ્ત કરવી છે.   તમે મારી મોટી બેન સરખા છો.  મારી છોકરીઓ કોલેજ જવા માં છે.  તો હવે પછીની જિંદગી આપણે ત્રણ સાથે રહીએ એવી મારી ઈચ્છા છે.  આમેય અમે બીજું નવું ઘર લેવાનો વિચાર કરતા હતા તો હવે આપણા ત્રણ ના નામે લઇ શકીએ.  તમારે કુટુંબ માં આગળ પાછળ કોઈ નથી, લગભગ આખો કુટુંબ કબીલો તમારા ગામ અને આજુબાજુના ગામ માં ખલાસ થઇ ગયો અને દીકરા દીકરીઓની જિંદગી તો તેની પોતાની હોય.”  ચંપા ક્યે “આલિયા ખરેખર તારી બુદ્ધિ એ મોટી થાપ ખાધી છે.  હવે ક્યારેય આવી વાતો ના કરતી”.  પણ આલિયા આ વાત રોજ ઉખેડતી.  તેની પાસે બધા જવાબો હતા.  તે કહે, “ચંપા બેન મેં તો નિર્ણય કરીજ નાખતો છે. હવે તમને મનાવવાના છે અને પછી એમને મનાવવાના છે  અને હું જાણું છું કે છોકરાઓ ને પણ સમજાવવાના રહેશે”.  ચંપા ક્યે “એમાં વળી પ્રવીણ ને એટલી જ ખબર છે કે કોક વાર આપણે મળીએ છીએ તોયે એ મને તારી સાથે મળવાની ના પડે છે.  ને વળી સમાજ શું ક્યે?”.   આલિયા ક્યે “જુઓ ચંપા બેન મેં બધું જ વિચારી લીધું છે. હું આજે જ એમને વાત કરવાની છું.”  કરસનલાલ પણ આલિયાની વાત સાંભળી ને ચોંકી ગયા ને બોલ્યા “આલિયા આવી વગર મફત ની ફઝુલ વાતો વિચારવાનું બંધ કર” ને પડખું ફરી સુઈ ગયા.  

પણ આલિયા જાણતી હતી કે ચંપાબેન ને જોયા ત્યારથી ઊંઘ તેમની દુશ્મન બની ગઈ હતી.  રોજ સમય જોઈને આલિયા તેમને ત્રણેય સાથે રહેવાની વાત ઉખેડતી.  આખરે કરસનલાલ ચિડાઈને બોલ્યા “આલિયા આ કઈ ખેલ નથી.  બીજા કોઈની લાગણીનો વિચાર કર્યો છે?  તારા અબ્બુ અને અમ્મીએ એક મોટી આશા સાથે આપણા નિકાહ કર્યા કે હું મુસલમાન નથી અને તું મારી એક ની એક પત્ની રઈશ.  આ ઉંમરે તેઓ આવું બધું જોવે તો કેટલા દુઃખી થઇ જાય. બીજી તરફ તે એ પણ વિચાર કર્યો છે  આપણને બંને ને સાથે જોઈને ચંપા ના હૃદય માં કેટલી વેદના થતી હશે?”  આલિયા કહે “તમે અબ્બુ અને અમ્મી ને સમજાવવાનું મારા પર છોડી દ્યો અને છતાં પણ તેઓ દુઃખી થાય તો હું આગળ નહિ વધુ.  અને ચંપાબેન શાના દુઃખી થાય?  આપણે સાથે રહીએ તો દર મહિને પંદર દિવસ તમે તેમની સાથે તેમના ઓરડામાં રહેજો અને બીજા પંદર દિવસ મારી જોડે”.  કરસનલાલ ક્યે “અને પછી તારા મનમાં ઈર્ષા જાગશે ત્યારે તું જ મને બદનામ કરશે”.  આલિયા ક્યે “શું તમે એમ માનો છો કે મારા મન માં ઈર્ષા જાગે?  તો તો તમે મને બિલકુલ જાણતાજ નથી”.  બાળકો ઘરમાં નતા ત્યારે આલિયા એ ચંપા બેન ને બોલાવીને પોતે કામ ના લીધે આઘી પછી થઇ ગઈ અને જોયું કે કરસનલાલ અને ચંપા ની આંખોમાં થી એક બીજા માટે લાગણી નીતરી રહી હતી.  

આ વાર્તાનું પાંચમું ચેપ્ટર છે. વાર્તા અહીં અધૂરી છે.  બ્લોગ ઉપર આગળની વાર્તા લખાતી રહેશે

Gujarati Story: “અનુરાગ” – Chapter 4

આ વખતે બેઠક માં વાર્તા નો વિષય આપેલ.  મારી વાર્તા ધાર્યા કરતા વધારે લાંબી થઇ ગઈ છે.  તેથી થોડા દિવસો સુધી એક એક ચેપ્ટર મુકીશ. ગમે તો વિચાર જણાવશો.   આ વાર્તાનું ચોથું  ચેપ્ટર છે.  ટૂંક સમયમાં વાર્તાનું પાંચમું ચેપ્ટર મુકીશ।  તમને વાર્તા કઈ દિશામાં વણાંક લેશે તેમ લાગે છે — જણાવશો।  આની પહેલાના ચેપ્ટર નીચેના લિંક ઉપર વાંચવા મળશે.
chapter 1 – http://bit.ly/2b6t9Gw
chapter 2 – http://bit.ly/2bpzXgh
chapter 3 – http://bit.ly/2bKsUmb

અણધારી  મુલાકાત – Chapter 4

એવામાં એક દિવસ રત્ના કહે “અમ્મી આજે મારી કોલેજ માં ભારત થી છોકરો આવ્યો છે તેને હું જમવા લઇ આવવાની છું”.  અમ્મી ક્યે “રત્ના શું તારા દિલ માં તે વસી ગયો છે” અને રત્ના જવાબ આપે તે પહેલાજ નાની બહેનો ની પજવણી શરુ થઇ ગઈ.  રત્ના ક્યે “અમ્મી શું તું પણ…. હા મને એક છોકરો ગમવા લાગ્યો છે પણ તે તો અહીં રહેનાર અમેરિકન છે.  તેમની સાથે પણ તમને મેળવીશ પણ થોડી રાહ જુવો.  આ તો ભારત માં દાક્તર નું ભણી ને અહીં વિઝિટિંગ સ્કોલર તરીકે આવ્યો છે.  ખુબજ હોશિયાર છે અને તેની મમ્મી જોડે આવી છે.  તેઓ રોજ બાર નું ખાય તે કરતા મેં કહ્યું કે તું તારી મમ્મી ને લઈને મારી ઘરે આવ.  મારા અમ્મી અબ્બુ તારી મમ્મી ને મળીને ખુશ થશે અને તારી મમ્મીને ચેન્જ મળશે.  અમ્મી ને અબ્બુએ કહ્યું કે નક્કી “તારા મિત્રને અને તેની મમ્મી ને લાવજે”.

અમ્મીએ મહેમાન માટે જમવાની વ્યવસ્થા કરી.  સાંજ પડે ઘંટડી વાગી ને ઉમળકાભેર તેઓને આવકાર્યા ને પીણું ધર્યું.  ગ્લાસ મોઢે માંડે તે સાથે જ કરસનલાલ ની એન્ટ્રી થઇ.  તેમને જોતાજ પ્રવીણ ની મમ્મી નો ગ્લાસ હાથ માંથી છૂટીને જમીન પર પડ્યો.  કરસનલાલ બોલી ઉઠ્યા “તું ચંપા?”  સમાજશિલ આલિયાએ તેની દીકરીઓને અંદર બોલાવી.  કરસનલાલ ને ચંપા વાત કરતા હતા તે પ્રવીણ બેસીને જોતો રહ્યો. સુનામી પછી જે મળે તેને બચાવવા હોડીઓ હંકારીને જુવાનો નીકળેલ, તેઓ ની નજર ચંપા ઉપર પડી. કરસનલાલ રોજ બેસતા તે આરામ ખુલશી ને ચંપા વળગી રહી અને તેના લાકડા છુટા પડ્યા પણ તેના હાથ એક લાકડાને વળગી રહ્યા. જુવાનો એ ચંપા ને બચાવી અને બીજે ગામ લઇ ગયા. ચંપા એ પણ ખુબ તપાસ કરી પણ કોઈનો પત્તો લાગ્યો નહિ.  તેને નારી સંસ્થાની મદદ મળી અને રહેવા તથા સુવાવડ ની વ્યવસ્થા પછી અને પ્રવીણ ના જન્મ પછી તે મુંબઈ આવી.  નારી સંસ્થાના મુંબઈ વિભાગ માં તેને નોકરી મળી અને તેણે પ્રવીણ ને ઉછેરી ને મોટો કર્યો।  તેને બીજા લગ્ન કરવાજ નતા અને એકજ ધ્યેય હતું કે પ્રવીણ ને દાક્તર બનાવવો।  આ બધું સાંભળ્યા પછી, પ્રવીણ અચાનક ઉભો થયો અને બોલ્યો “ચાલ મમ્મી, આપણે જઈએ” અને મમ્મી નો હાથ પકડી ને બહાર જ લઇ ગયો.  જતા જતા ચંપા બોલી “મને માફ કરજો અને તમારી પત્ની ને સમજાવી દેશો”.

આલિયાએ દીકરીઓને થોડી વાત કહી સમજાવી.  પણ પછી દિવસો સુધી તે જોતી રહી કે કરસનલાલ ગમગીન રહેતા હતા.  ક્યારેક જીવન માં એવું બને છે કે તમે જે રસ્તે જતા હો તેમાં કૈંક મુશ્કેલી આવે અને જિંદગી તમે ધાર્યા કરતા બીજા રસ્તે દોરે.  તમે રસ્તો બદલી નવા રસ્તે ચાલ્યા જાવ અને અચાનક અનાયાસે પહેલાના વણાંક પાસે આવી ઉભા રહો.  તો શું પાછો લીધેલો રસ્તો છોડી ને પહેલાની પસંદ નો રસ્તો પકડી શકાય છે?  આલિયાના મગજ માં પણ ઘણી ગડમથલ ચાલતી હતી.  તેવામાં એક દિવસ રત્નાએ પ્રવીણ ના નવા સમાચાર આપ્યા.  પ્રવીણ માત્ર વિઝિટિંગ સ્કોલર તરીકે નહિ આવેલ પણ ન્યૂ યોર્ક માં આવેલ આંતર રાષ્ટ્રીય સંસ્થા માં સારા હોદા માટે ઇન્ટરવ્યૂ આપવા પણ આવેલ અને તેમાં તેની નોકરી પાકી થઇ ગઈ.  તેઓ થોડા વખત માં પાછા ભારત જઈને ઘર બંધ કરીને કાયમ અમેરિકા સ્થાઈ થવાના હતા.

આ વાર્તાનું ચોથું  ચેપ્ટર છે. વાર્તા અહીં અધૂરી છે.  બ્લોગ ઉપર આગળની વાર્તા લખાતી રહેશે

Gujarati Story: “અનુરાગ” – Chapter 3

આ વખતે બેઠક માં વાર્તા નો વિષય આપેલ.  મારી વાર્તા ધાર્યા કરતા વધારે લાંબી થઇ ગઈ છે.  તેથી થોડા દિવસો સુધી એક એક ચેપ્ટર મુકીશ. ગમે તો વિચાર જણાવશો.   આ વાર્તાનું ત્રીજું  ચેપ્ટર છે.  ટૂંક સમયમાં વાર્તાનું ચોથું  ચેપ્ટર મુકીશ।  તમને વાર્તા કઈ દિશામાં વણાંક લેશે તેમ લાગે છે — જણાવશો।  આની પહેલાના ચેપ્ટર નીચેના લિંક ઉપર વાંચવા મળશે.
ચેપ્ટર 1 – http://bit.ly/2b6t9Gw
ચેપ્ટર 2 – http://bit.ly/2bpzXgh

નવા પ્રેમ ની કૂંપળ ફૂટી

મહિનાઓ વીતવા લાગ્યા અને નોકરી સાથે સાથે કરસનલાલ ચોપડીઓ ભેગી કરી અને સાંજ નો સમય અભ્યાસ માં ગાળતા.  બદરૂદીનમીયા ની દીકરી આલિયા ને આ સમાજશિલ, દેખાવડો, અને હોશિયાર ભારતીય યુવક ખુબ ગમવા લાગ્યો.  આલિયા માત્ર 16 વર્ષની થયેલ અને છોકરીઓ માટે શાળા ન હોવાથી તે ઘરે અબ્બુ પાસે અભ્યાસ કરતી.  ક્યારેક કૈંક અબ્બુ સમજાવી ન શકે તો તેઓ કરસનલાલ ને સમજાવવા કહેતા.  આલ્યા એ અબ્બુ ને વાત કરી કે તમે મને નિકાહ માટે મજબુર કરો છો તો કરસનલાલ જોડે જ વાત કરોને.  અબ્બુ કહે “આલિયા એ હિન્દૂ છે અને આપણે મુસલમાન, એવી વાત સંભાળશે તો તારી અમ્મી તો બેહોશ થઇ જશે”.  આલિયા નીચે જોઈ રહી અને કઈ ન બોલી.  મિયાં વિચારતા રહ્યા।  તેમને પણ આ યુવાન ખુબજ ગમતો હતો.  ખુદા તાલાએ બધી ખુશી આપેલ પણ તેમની બીબી ની જોળીમાં એક દીકરો ન આપ્યો.  તેમની મોટી દીકરી ઝરીનાના નિકાહ બાજુના ગામે કરેલા અને તે ખુશ હતી પણ જમાઈ તેનાજ કુટુંબ માં વ્યસ્થ રહેતો અને  મિયાંને હંમેશા ડર રહેતો કે રસમ અનુસાર સુખી ઘર નો છોકરો ઘણા માગા આવતા એમાં બીજી છોકરી પસંદ કરી લ્યે તો તેમની પ્યારી દીકરી ઝરીના ના સુખ માં મોટો ડાઘ ન લાગી જાય

મોટી દીકરી પછી ઘણા સમયે બીબીને મહિના રહ્યા અને કસુવાવડ થઇ અને પછી ઘણા સમયે આલિયા નો જન્મ થયો.  પાછા કરસનલાલ અને આલિયા પ્રકૃતિ માં કેટલા સરખા હતા.  આ તો તેમને એક દીકરો મળે અને આલિયા પણ સુખી થાય તેવું હતું.  ધીમેક થી તેમણે આલિયા ની અમ્મીને વાત કરી જોઈ.  અમીના બીબી ક્યે “હું તો કેટલાય સમયથી વિચારતી હતી કે આલિયા માટેજ અલ્લાએ આવો સરસ વિવેકીલો નવ જુવાન આપણે ત્યાં મોકલ્યો છે, પણ તમને કહેતા બીક લગતી હતી.  મિયાં ક્યે “મુશ્કેલી તો છે જ.  બિરાદરી માં શું વાત થશે.  અને પાછો આ જુવાન નવો ધર્મ તો આપનાવશે નહિ જ.  ઉપરાંત માંસ પણ નથી ખાતો”.  અમીના બીબી ક્યે “મિયાં, વિચારો કેટલી સમાન પ્રકૃતિ ના છે બેય.  આપણે આલિયા ને પરાણે માસ ખવડાવવાની કોશિશ કરતા રહીએ છીએ પણ આમ તો તેને માસ પસંદજ નથી, બનાવતા શીખવાડું તોયે શીખવાનો રસ જ લેતી નથી.  તો મુસલમાન છોકરાને કેમ સાચવશે? હા બિરાદરીનો પ્રશ્ન જરૂર છે પણ બિરાદરીમાં કરસનલાલની ખુબ આબરૂ વધી ગઈ છે”.  

મિયાં અને બીબીએ વિચારમંથન પછી રસ્તો કાઢ્યો.  આમેય કરસનલાલ દાક્તરી નું શિક્ષણ લેવા માટે અમેરિકા જવાની ઈચ્છા ધરાવતા હતા અને તે માટે અવાર નવાર મોટા શહેર માં જઈને ત્યાંથી એપ્લિકેશન કરતા અને પરીક્ષા પણ આપી આવતા.  મિયાં ક્યે જો તેમને અમેરિકા જવાની તૈયારી થઇ જાય તો આપણે તેમને મોટા શહેર માં મુકવા જઈએ ત્યારે ત્યાંજ નાની નિકાહ ની સેરિમોની ગોઠવી રાખીએ.  ત્યાં મોટી બહેન, જમાઈ અને તેમના કુટુંબ અને બીજા કુટુંબીજનો ને આમંત્રણ આપી ને ત્યાં નિકાહ પતાવી ને આ બંનેને રવાના કરીએ.  તેથી બિરાદરી ના બહુ લોકોને જોવાનું ન રયે અને બહુ બધાને બોલાવવાના પણ ન રયે.  ને એકવાર અમેરિકાનું પાણી લાગી જાય પછી પાછા આવે ત્યારે તો બિરાદરી માં કોઈ વાંધો નહિ ઉઠાવે.  ત્યાંથી આવે ત્યારે તો ભારતીય હોય કે ચાઇનીસ હોય કે આફ્રિકન હોય પણ ત્યારે અમેરિકા નું પાણી લાગ્યું એટલે બધું માફ થઇ જાય છે. બીબી ક્યે “પણ મિયાં, હવે મુખ્ય વાત કરીએ.  કરસનલાલ હજીયે તેમની પત્ની ને ઝંખે છે.  શું તે આ નિકાહ માટે રાજી થશે”?

આલિયા બાર ગયેલ ત્યારે મિયાં એ કરસનલાલ જોડે ધીમે રહીને ભવિષ્યની વાત ઉછેડી.  કરસનલાલ ક્યે “અબ્બુ મિયાં હું તો તમારો ઋણી છું.  તમે મારો જાન બચાવ્યો, મને આસરો આપ્યો ને પોતીકો કરી રાખ્યો।  પણ મિયાં હું પરણિત છું અને મારી પત્ની ને અત્યંત ચાહું છું.  મેં તો મારી પત્ની અને ન જન્મેલા બાળક તથા મારા માસી અને માસા ની યાદી માં દાક્તર બની અને મારી જિંદગી લોકસેવામાં સમર્પિત કરવાનો નીર્ધાર કર્યો છે.   તમારી આલિયા એકદમ સુશીલ અને સુંદર છે.  પાછો હું હિન્દૂ અને તમે મુસલમાન.  હું તો બધા ધર્મ એક સમાન એમ માનુ છું પણ નિકાહ તો કેમ થઇ શકે’?  મિયાં ક્યે ‘તું ક્યે તે હું સમજુ છું.  પણ વિચાર કર… આઝાદી આવી તે પહેલા તો હિન્દૂ ને મુસલમાન આડોશી પાડોશી સમાન બાજુ બાજુમાં રહેતા અને કેટલીયે નિકાહ થયેલ છે.  આ આપણા ઇન્દૂમોસી છે એ નિકાહ પહેલા હિન્દૂ હતા”.  તારા જન્મ પહેલા એક જમાનો એવો હતો કે આ મોટો  ભેદ ગણાતો નહિ”.  કરસનલાલ ક્યે કે “પણ હવે જમાનો બદલાયો છે, હવે અહીં હિન્દૂ કોઈ છે નહિ અને હું ક્યારેય મારો ધર્મ નહિ બદલું”.  મિયાં ક્યે, “અરે એ શું બોલે છે કરસનલાલ, અમે તને ધર્મ બદલવાનું કહીને તારું અપમાન કયારેય નહિ કરીએ અને તમે બંને અમેરિકા જાવ પછી બિરાદરી પણ તમને નહિ કહી શકે”.  મિયાં આગળ બોલ્યા “હું જાણું છું કે તું ચંપા ને ખુબ ચાહે છે પણ બેટા, હવે તેને અલ્લાહ પણ ચાહે છે.  અને ઈશ્વર સાથે તો આપણે સમજોતા કરવાજ પડે છે ને?  જો તને આલિયા પસંદ હોય તો અમારી ઈચ્છા કબુલ કર પણ જો તને નાપસંદ હોય તો અમે તને જરા પણ આગ્રહ નહિ કરીએ”.  કરસનલાલ નું મન પણ ધીમે ધીમે આલિયા માં મોહી ગયું હતું.  આલિયા ની ભણવાની અને બધું જાણવાની ઇંતેજારી તેમને ખુબ ગમતી અને ઘણીવાર અબ્બુ, અમ્મી, કરસનલાલ અને આલિયા કોઈ વાત ની ચર્ચા કરતા ત્યારે આલિયા પોતાના સ્વતંત્ર વિચારો ઉપર અડગ રહેતી તે જોઈને કરસનલાલ વારી જતા.   

કરસનલાલ ની વિઝા આવી ગયેલ અને 17 વર્ષ ની આલિયા અને 20 વર્ષના કરસનલાલ ના નિકાહ થયા.  તુરંત આલિયા ની વિઝા ની અરજી થઇ.  તે જમાનો એવો હતો કે વિઝા તુરંત મળી ગઈ અને નવ દંપતી ન્યુ યોર્ક આવ્યા.  કરસનલાલ અને આલિયા એકમેકમાં ઓતપ્રોત થઇ ગયા અને કરસનલાલ ની જિંદગી માં નવી આશાના કૂંપળ ફૂટ્યા ને આલિયા એ સુંદર બાળકી ને જન્મ આપ્યો.  તેમના બંને ની આંખના રતન સમાન બાળકી નું નામ પાડ્યું રત્ના અને નાના નાની અમેરિકા આવી તેમનો સુખી સંસાર જોઈને રાજી ના રેડ થઇ ગયા.  રત્ના પછી તો નગીના અને મલ્લિકા એમ બીજી બે બાળકીઓ તેમના જીવનમાં આવી અને ઝીંદગી સુખે પસાર થવા લાગી.  કરસનલાલે દાક્તરી નો અભ્યાસ પતાવી ને પ્રેકટીસ ચાલુ કરી.  આલિયા એ વચ્ચે વચ્ચે તેનો અભ્યાસ ચાલુ રાખ્યો અને અંતે નર્સ નું ભણી ને કરસનલાલ સાથે જ તેમની ક્લિનિક માં કામ કરવા લાગી.

આ વાર્તાનું ત્રીજું  ચેપ્ટર છે. વાર્તા અહીં અધૂરી છે.  બ્લોગ ઉપર આગળની વાર્તા લખાતી રહેશે.